Apeldoorn is deze week voor de 62e keer het toneel van de Vierdaagse. Over afstanden van 12, 20, 30, 40 of 50 kilometer zetten de deelnemers hun beste beentje voor. Vier dagen lang ploeteren wandelaars voort door het bos en over de hei in de omgeving. Aangezien het evenement al zo vaak is gehouden, mogen we het gerust een klassieker noemen. Dat de lopers dit jaar voor het eerst door het park van Paleis Het Loo komen, voorziet de editie van 2015 zelfs van extra cachet. Nou alleen maar hopen voor de deelnemers dat het weer zich niet als extra obstakel opwerpt.
Afstanden van 12 of 20 kilometer vallen voor goed getrainde wandelaars nog wel te overzien, zo lijkt me. Bij 30 en 40 kilometer wordt het al een stukje pittiger. Maar 50 kilometer lopen… Stel je voor zeg. En dat vier dagen aan één stuk! Pff. Alleen bij de gedachte aan zulke afstanden krijg ik al spierpijn. Ik doe het ze niet na. Grote bewondering is op z’n plaats voor de kilometervreters die zo’n monstertocht volbrengen. Een hele prestatie. Je moet het maar kunnen opbrengen en de blaren, de weersomstandigheden en andere ongemakken voor lief nemen.
Elk jaar opnieuw vind ik het mooi om de deelnemers aan de Vierdaagse voorbij te zien razen. Een bijzonder slag mensen, mag ik denk ik wel zeggen. Een bont gezelschap. Het verstand op nul, de blikken op oneindig. Onder het motto: de dood of de gladiolen. Ze lijken zich van de hele wereld geen bliksem aan te trekken. Onverstoorbaar banen ze zich een weg vooruit. Vaak in een tempo dat de gemiddelde voetganger kijkend al moeite kost om bij te benen. Zelfs door rode stoplichten laat menigeen zich niet tegenhouden, zo zag ik al eens op de kruising van de Laan van de Spitsbergen en de Europaweg, toch niet de minst ongevaarlijke oversteekplek van Apeldoorn. Ze stoven gewoon door, perfect getimed tussen de aanstormende auto’s door.
Zolang er geen ongelukken gebeuren en ze niet op de motorkap van mijn Ford Focus belanden, zou ik zeggen: laat ze lekker lopen. Ze lopen niemand in de weg. Ze lopen gewoon door. Stap voor stap. Vastberaden op weg naar de eindstreep en hun herinneringsmedaille. Toch weten veel Apeldoorners volgens mij niet eens dat er een Vierdaagse gelopen wordt. Die sliert wandelaars moet toevallig ergens hun pad kruisen, anders zou een groot deel van de Apeldoornse bevolking zich er misschien niet eens van bewust zijn. Er hangen dezer dagen her en der weliswaar wat door de gemeente vervaardigde posters met aankondigingen, maar verder stappen Vierdaagsedeelnemers in Apeldoorn betrekkelijk anoniem rond. We bevinden ons hier niet in Nijmegen. Dat blijkt alleen al uit het aantal inschrijvingen.
Een blik op www.4daagseapeldoorn.nl leerde mij dat zich voor de Apeldoornse Vierdaagse van 2015 welgeteld 2414 lopers tijdens de voorinschrijving hebben aangemeld. Daarbij opgeteld komen iets meer dan 500 daginschrijvingen, lopers die niet alle vier de dagen van start gaan. In z’n totaliteit betekent dat een kleine 3000 wandelaars. In vergelijking met de hoeveelheid lopers die zich in Nijmegen inschreven steekt het behoorlijk schril af. In Nijmegen meldden zich dit jaar meer dan 46000 mensen aan. Vanwege het overschrijden van de inschrijflimiet moest er zelfs een loting aan te pas komen. 46000 aanmeldingen, ja, u leest het goed. Dat is meer dan vijftien keer zoveel dan in Apeldoorn! Duizelingwekkende aantallen. Mag ik dan misschien stellen dat we in Apeldoorn enigszins uit de pas lopen?
Hoe komt dat nou? Hoe kon die Nijmeegse Vierdaagse uitgroeien tot het mega-event dat het vandaag de dag is? En waar zijn wij in Apeldoorn onderweg ergens stil blijven staan? Goed dan, in Nijmegen houden ze het al wat langer vol. Al in 1909 was de eerste tocht, in 2016 wordt de Vierdaagse daar voor de 100e keer gehouden. Apeldoorn loopt zoals gebruikelijk wat achter. Onze eerste Vierdaagse was pas in 1954. Tsja, dan is het moeilijk om gelijke tred te houden. Allemaal leuk en aardig, maar geen verklaring waarom Apeldoorn minder in trek is dan Nijmegen. Want vertel mij maar eens wat ze in Nijmegen wél hebben wat wij in Apeldoorn niét hebben. Om lekker de benen te strekken en actief bezig te zijn heeft de omgeving van Apeldoorn toch zeker minstens even veel te bieden dan de wegen en paden rondom Nijmegen Met enig gezond chauvinisme durf ik gerust te beweren dat wij véél meer in huis hebben dan zeven heuvelen…
Loopt Apeldoorn die achterstand ooit nog in? Ik ben bang van niet. Ons gemeentebestuur heeft dan wel de neiging overal mee voorop te willen lopen, maar in een échte stad laten ze woorden meestal volgen door daden. In een échte stad proberen ze niet zo verkrampt om op allerlei manieren aandacht te trekken. Die Vierdaagsen geven daarvan een prima voorbeeld. Neem alleen het onthaal van de lopers. Dat gebeurt bij ons heel wat minder uitbundig en stijlvol dan aan de overzijde van de Waal. In plaats van een heldenontvangst ten overstaan van tienduizenden uitzinnige toeschouwers, wordt het in Apeldoorn een beetje weggemoffeld. De Berghuizerweg bezit nou niet bepaald de allure van een Via Gladiola. Vierdaagsefeesten hebben wij ook al niet! Valt er in ons dorp soms niets te vieren?
Afgaande op sombere berichten wordt het er voor de Apeldoornse organisatie niet makkelijker op om het hele zaakje lopende te houden. Naar verluidt dreigde de Apeldoornse Vierdaagse dit jaar een pas op de plaats te moeten maken. Zo’n anderhalve maand geleden bracht Omroep Gelderland het nieuws dat zelfs moet worden gevreesd voor het voortbestaan van het wandelevenement. Met minder dan 2600 deelnemers krijgt de organisatie het spektakel niet langer kostendekkend, zo heette het eind mei. De organisatie spreekt dergelijke geruchten op haar eigen website dan wel tegen, maar toch. Het geeft te denken.
Hoewel ik niets heb met wandelsport, zou ik het betreuren wanneer het evenement definitief geschrapt zou worden. Apeldoorn zonder Vierdaagse kan ik me moeilijk voorstellen. De Vierdaagse hoort meer bij Apeldoorn dan een WK beachvolleybal, de Giro d’Italia of serieuze verzoeken om glazen huisjes… Er zit feitelijk maar één ding op. Gewoon blijven doorlopen. Stoppen behoort niet tot de opties. In dat geval bereik je de finish nooit.
RK