Op 8 maart 1945 werden uit wraakzucht door de Duitsers 117 mannen vermoord op de weg langs de Woeste Hoeve. Dit gebeurde vanwege de aanslag op Rauter. Deze man was in Nederland de hoogste Duitse politiegeneraal en het hoofd van de SS.
Rauter
Rauter werd bij toeval slachtoffer. Hij reed in een jeep met wat andere Duitse militaire voertuigen toen zij werden overvallen door het verzet. Het ging er bij de overval eigenlijk alleen om een vrachtwagen te veroveren die onder andere nodig was om 3000 kilo vlees eerder af te kunnen halen bij de slachter in Epe dan de Duitsers. Met het vlees kon men de vluchtelingen in Apeldoorn goed helpen.
Verzet
De mannen die op de weg langs De Woeste Hoeve zijn doodgeschoten kwamen uit gevangenissen uit het hele land. Opgepakt omdat ze op actieve manier verzet boden aan de bezetters. Gedood omdat het kon, uit wraak. Net als nog 119 andere mannen verspreid over het land.
Leegte
De oorlog is lang geleden maar er leven nog steeds kinderen van die tijd die hun vader nooit meer thuis hebben zien komen of hem zelfs niet bewust hebben meegemaakt. Zij vinden wellicht troost uit de woorden die in het pad naar het monument gebeiteld staan.
“als je van iemand houdt
en je bent van diegene gescheiden
kan niets de leegte vullen
je moet dat niet proberen
je moet eenvoudig aanvaarden en volharden
dat klinkt erg hard
maar het is ook een grote troost
want zolang de leegte werkelijk leeg blijft
blijf je daardoor met elkaar verbonden”
Het is geschreven door Dietrich Bonhoeffer, een Duits theoloog.
De vrijheid omarmt
In zijn toespraak gaf dhr H. Blom aan dat oorlog herdenken en vrede vieren het thema: ‘Vrijheid geef je door!’ kent. Elk jaar heeft een eigen thema waarmee diverse betrokkenen hun herdenking vorm en inhoud kunnen geven. Dit jaar is dat: ‘De vrijheid omarmt!’.
Nu de oorlog waar wij bij betrokken waren verder de geschiedenis in zakt, vluchtelingen van andere oorlogen bij ons een veilig onderkomen zoeken en spanningen ons opnieuw bereiken is het voor een ieder van ons van groot belang onze vrijheid steviger te omarmen. Juist als je vrijheid op de proef wordt gesteld!
Oorlog krijgt bestaansruimte als je toegeeft aan haat, alleen oog en oor hebt voor negatieve berichtgeving over ‘die anderen’, oorlog is haat met haat beantwoorden. De rechten van iedereen staan beschreven in de universele rechten van de mens. Zij vormen de kernwaarden van ons bestaan. Die kernwaarden moeten we waarderen, nastreven, in stand houden of instellen daar waar nodig. Wat we verder moeten doen is het bewaken van de vrijheid om nieuws te schrijven en door te geven.
Kinderen basisschool De Touwladder
De kinderen van groep 7 van basisschool De Touwladder in Ugchelen zijn er op hun eigen manier mee bezig geweest. Dhr H. Blom, tot voor kort directeur van deze school, is in de klas geweest om de kinderen te vertellen over de oorlog. Ze hebben erover geschreven en daarvan zijn er een aantal uitgekozen om voor te lezen tijdens de herdenking.
Rosan schreef:
‘Vrijheid
Vrijheid betekent voor mij dat je mag zijn wie je bent ook al kom je uit het buitenland, ben je Joods of gehandicapt vroeger maakte dat wel uit. Joodse mensen mochten nergens komen maar gelukkig is dat nu niet meer. Iedereen mag zijn wie hij is en iedereen mag komen waar hij heen wit. Je moet genieten van wat je hebt, dat er hier geen oorlog is, dat je een mooi bed hebt om in te slapen. Je hebt altijd eten nooit hoef je met een lege maag naar bed te gaan. Vroeger waren kinderen bang want je wist nooit wat er kon gebeuren, maar het allerbelangrijkst is dat je blijft dromen over de toekomst’
Puck schreef:
‘Vrijheid betekent voor mij dat er geen oorlog meer is. Dat je kan zijn wie je bent en niemand dat voor je bepaald. En dat je niet bang hoeft te zijn dat je moet vluchten. En als je dan toch nog moet vluchten dat je dan niet bang hoeft te zijn dat je weg moet. Dat je naar school kan en goed onderwijs krijgt. Dat je een familie hebt waar je liefde en steun van krijgt. Dat je genoeg eten en drinken krijgt. Dat je vrienden hebt waar je mee kan spelen en als je dan iets vervelends mee hebt gemaakt dat je dan een leuke afleiding hebt. En dat iedereen evenveel recht heeft op schoon drinkwater. En het allerbelangrijkste is dat je kan nadenken over de toekomst. ‘
Loco-burgemeester Mark Sandmann legde samen met Danique en Jana een krans. Huub en Robin legden een krans met juf Marije.
Er werden onder meer kransen en bloemstukken gelegd door:
Nabestaanden van gefusilleerde mannen bij De Woeste Hoeve
Stichting monument Woeste Hoeve
Vereniging Oud Apeldoorn
Dorpsraad Beekbergen Lieren
Leerlingen de Touwladder
De burgemeester van Rijssen- Holten
