Babylonische spraakverwarring in onze huidige spreektaal

Foto: Pixabay

Weleens van een Babylonische spraakverwarring gehoord? Zo ziet onze spreektaal er nu uit. Eigenlijk hebben we er zo helemaal niet bij stilgestaan dat er zoveel haken en ogen zitten aan onze zo mooie taal. Je zult maar in Holland komen wonen en de taal moeten leren. Ik geef het je te doen.

Column door juffrouw Raadgever

Hoe ze daar zo ineens bijkwamen?  Beiden kwamen ze uit een heel andere streek van ons land en verstonden verschillende dialecten. Ze hadden het in het begin heel moeilijk gehad om zich, wat de spreektaal betreft dan, aan te passen. Ja, hun moedertaal en dialect kwam altijd weer boven zodra er emoties of herinneringen ter sprake kwamen. Dat wisten ze wel van elkaar. Samen kwamen ze er wel uit, zeker nu na meer dan vijfentwintig jaar vriendschap. Ze hadden zelfs verschillende uitdrukkingen en woorden van elkaar overgenomen. Het was hun manier van praten geworden. Maar wanneer er, zoals nu, een derde aanschuift dan moeten ze uitleggen wat ze bedoelen. Het vragende gezicht dwingt hen ertoe. En nu zitten ze dus te praten over taal en hoe moeilijk die kan zijn. Dan is een dialect maar een kleine hobbel. De grote hobbels zijn alle homoniemen die onze taal heeft. Homoniemen zijn woorden die er hetzelfde uitzien en hetzelfde klinken maar twee verschillende betekenissen hebben. Heel gewoon, voor de geboren en getogen Hollander dan; bijvoorbeeld: het woord bank. Dan hebben we ook nog eens alle uitdrukkingen en gezegden. Zelfs de jongelui snappen die voor een groot gedeelte helemaal niet meer. En dat is te begrijpen.

De Nederlandse taal kent een bewogen geschiedenis. Wie er meer over wil weten moet maar eens een middag in zijn computer ‘duiken’. Niet letterlijk hoor! Ha, die snap je vast wel. De Nederlandse officiële spelling van rond 1860 is voorgeschreven voor het onderwijs en de overheid. In navolging op al vele aanpassingen van de taal en later nog weer vele nieuwe aanpassingen. Maar je moet een Neerlandicus zijn om foutloos te kunnen schrijven. Het is dus heel goed mogelijk, dat wanneer je een boek leest, je zinnen tegenkomt die voor jou gevoel achterstevoren en ondersteboven staan. Niks aan de hand. Maak je niet druk. Het kan zijn dat de schrijver vanuit een dialect de sfeer in de zin overbrengt. Geheel op zijn eigen manier. Een soort dichterlijke vrijheid dus. Nog niets mis. Schrijven in de spreektaal oftewel de Jipenjanneketaal kan best. Zeker voor iedereen leesbaar en niet per definitie fout. Maar zoals er nu op het artikeltje in het clubblad is gereageerd is, zo jammer. Ja, het kan dat er echt fouten staan. Helemaal niet zo verwonderlijk. Er wordt de laatste tijd zoveel in de taal verandert dat je het niet allemaal bij kunt houden. Woorden aan elkaar vast of los. Het zijn grammatica fouten. Dan hebben we het nog niet over de vele spellingwijzigingen. En dan ook nog eens de onuitputtelijke hoeveelheid Engelse, Franse en Duitse woorden die in de loop der jaren ingeburgerd zijn. Weleens van een Babylonische spraakverwarring gehoord? Zo ziet onze spreektaal er nu uit. Teleurstellend.

Het is ook maar net hoe jezelf een zin leest of verstaat. Soms wordt iets heel anders bedoeld dan jij in je hoofd hebt. “O, ja, reageert een van de vriendinnen, dat had ik laatst met mijn zus. Ze vertelde dat ze bezig was met een puzzel. Coronatijd hé, had ze er lachend aan toe gevoegd. Direct dacht ik dat ze een kruiswoordpuzzel aan het oplossen was. Maar nee hoor. Het bleek een legpuzzel te zijn. Eentje met heel veel kleine stukjes. Heel veel. Een echte puzzel dus. Op mijn vraag wat het moest worden, antwoordde ze dat het verschillende kevers waren. Leuk was mijn reactie. Ik heb ook nog een kussen met prachtige kevers en ook een fotoboekje met echte oude kevers die nog steeds in Mexico rondrijden. Toen hoorde ik aan de andere kant van de telefoon iemand heel hard lachen. Hallo suffie, zei ze, niet die kevers. Geen auto’s maar beestjes. Nou daar had ik even niet op gerekend. Geen VW-kever maar echte kevers. Ze heeft me later een app met een foto gestuurd. Zal ik eens eerlijk zeggen, toen ik de foto zag begon het me pas echt te dagen. Hoe stom is dat.” Nee, dat is niet stom. Wel stom is dat er commentaar komt op dat stukje in het clubblad. Zomaar. Diegene heeft de bedoeling helemaal niet begrepen. Want soms is het juist wel fijn om eens af te wijken van officiële taalregels. Het kan heel grappig overkomen en dat was misschien wel de bedoeling.

Over het spreken van onze Nederlandse taal valt zoveel te zeggen. Doe de TV maar eens aan. Op alle zenders, zelfs tijdens de nieuwsberichten hoor je regelmatig, teen krommende, uitspraken en woorden. Ze slaan als een tang op een varken. Even voor de duidelijkheid. Dat zijn uitspraken die niets en dan ook helemaal niets met het onderwerp te maken hebben. Zo jammer.

Over één ding zijn we het wel eens. We hebben alle drie bewondering voor mensen die hun stinkende best doen om zichzelf verstaanbaar te maken, dat vanuit een taal van een land waar dan ook in de wereld. Ik geef het je te doen: Nederlands leren.

Met vriendelijke groet juffrouw Raadgever

Meer nieuws

Voor meer nieuws kunt u Apeldoorn Nieuws toevoegen op uw social media kanalen. Ook kunt u lid worden van onze nieuwsbrief. En kunt u ons via push-meldingen op uw beeldscherm krijgen. Ook voor regionaal nieuws kunt u terecht bij de buren. Harderwijk Nieuws en Nunspeet Nieuws en Ermelo Nieuws. Adverteren kan natuurlijk ook! Adverteren op nieuwspagina op Facebook met meer dan 8500 volgers? Mail dan naar [email protected] of bel naar 06–36454332.

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen